Lokma
Lokma, un, maya, tuz ve şeker ile ustalıkla hazırlanan hamurun, sıvı yağda kızartıldıktan sonra kıvamında şerbet ile kıvamında hazırlanan tatlıya denir. Salt lokma tatlısı tarifi kısa ve özet olarak böyle yapılabilir.
Lokmanın Sırrı
Burada ki ilk sır kıvam kelimesinde saklıdır. Unu, şekeri, mayayı yoğurur iken kıvamı bulmak, yağı kıvamında tutmak, kıvamında kızartmak, kıvamında şerbetlemek Lokmacı başının ustalığıdır. Bu nedenle un, şeker, mayanın yorulup kızartılarak şerbetlenmesi ile oluşan her tatlıya lokma denmez. Kıvamını bulan tatlıya lokma denir. Bu işin okulu yoksa bile yüzlerce yıllık mesleki geçmişi vardır. Hemen un alıp, şeker alıp, kepçe alıp, kızart şerbet dök ile lokma tatlısı lezzeti, kıvamı oluşmuyor. Bunu yapmaya çalışanlar var ve tatlı diye şeker zehrini insanlara yedirmekten de utanmıyorlar. Bir de bu işi hayır için yaptıklarını söylemeyi de ihmal etmiyorlar.
Lokmanın Tarihi Geleneği
Lokma tatlısının yüzlerce yıllık tarihi aslında üniversitelerde araştırılması gereken bir serüvendir. Kaç tatlı çeşidi vardır ki, hem sarayların hem de yoksul halkın sofrasında yenini bulmuştur. Lokma padişahlarında, fakir halkında tattığı bir lezzettir. Lokma tatlısının özel bir özelliği kendine has asaleti vardır. Yüzlerce yıldır bu özelliğini kaybetmemiştir. Kimi bölgelerde örneğin Ankara Ayaş’ta bırtlak denen bir lokma çeşidi var. Özellikleri aynı fakat o yöre insanın kendine has yaptığı bir lokma türüdür. Bazı yerlerde pişi denen ve şerbet dökmeden yapılan lokma türleri de vardır. Gıdalar, tatlılar dahi yöre insanın özgün katkıları ile o yöreye özgün biçim kazanmaktadırlar.
Tatlı Hayır Lokması
Lokma yaygın halde rahmetlinin ardından hayır duası için yapılan toplu ikram töreni ile sunulan bir etkinlik özelliği kazanmaktadır. Bu lokmayı bazen yüzlerce bazen binlerce insan aynı anda almakta, yemekte, ve rahmete kavuşanın ruhuna Fatiha okumaktadır. Bazen lokma sünnet düğünlerinde sunulmakta ikram edilmektedir. Kimi çiftler düğünlerinde misafirlerine lokma tatlısı ikram ederek, mutluluklarını o tat ile paylaşır iken lokmayı yiyenler, “Allah tamamına erdirsin” diye ortak duada buluşmaktadırlar. Bazı iş insanları da yeni iş yeri açılışını lokma ile yapmakta hayırlı ve bol kazanç dileğimi lokma ikramı ile misafirleri ile paylaşmaktadır. Askere giden de lokma ikram etmekte dönen de lokma dağıtmaktadır. Sınavdan iyi puan alan da mesleğe atanan da lokma dağıtmaktadır. Bazen şükür, bazen, umut, bazen istek, bazen vefa bazen de hayır duası için lokma ikramı yapılır.
Lokma gün geçtikçe artarak Ankara’nın bir çok camisinde, düğün evinde, sokağında sık sık dağıtılan hayır ikramı olarak yaygınlaşmaktadır.
